Nέα - Ανακοινώσεις
12/05/2020
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ APLF - DU : Σχετικά με την Τροπολογία 296/7/8.5.2020, που συμπεριελήφθη στο Νομοσχέδιο «Βελτίωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας, τροποποίηση διατάξεων των νόμων 4636/2019 (Α΄ 169), 4375/2016 (Α΄ 51), 4251/2014 (Α΄ 80) και άλλες διατάξεις».
Η Τροπολογία ρυθμίζει την τηλεκπαίδευση με ζωντανή μετάδοση του μαθήματος στην τάξη.
Η διάταξη αποτελεί το γενικό πλαίσιο, το οποίο για ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ επιτρέπει και ρυθμίζει την παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης των, την αποθήκευση του οπτικοακουστικού υλικού των μαθημάτων, (μεταδεδομένα - metadata), όπως και τα στοιχεία των εκπαιδευτικών και των μαθητών που συμμετέχουν, καθώς μέχρι τώρα η εξ αποστάσεως εκπαίδευση διεξάγονταν χωρίς κανένα νομοθετικό ρυθμιστικό πλαίσιο,(υπήρχε νομικό κενό) ενώ παράλληλα ήταν εκτεθειμένα σε κίνδυνο τα προσωπικά δεδομένα όλων των εμπλεκομένων τα οποία ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ στη διάθεση τόσο του Υ.ΠΑΙ.Θ. όσο ΚΑΙ της Cisco Hellas ιδιοκτήτριας της πλατφόρμας Cisco Webex.
Α. Από τη μελέτη των κειμένων της ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ και της ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ.( https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/bbb19498-1ec8-431f-82e6-023bb91713a9/11263085.pdf )
1. προκύπτει ότι η Σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να παρέχεται με δύο μορφές - εκδοχές :
α) Αυτή με τη γνωστή μορφή Σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μέσω της πλατφόρμας Cisco Webex, με τους όποιους κινδύνους ενέχει ως προς τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων και των δικαιωμάτων και των προστατευόμενων έννομων συμφερόντων των εμπλεκομένων εκπαιδευτικών αλλά και των ανήλικων μαθητών. Ειδικά στο κομμάτι που ανοίγουν δημόσια οι κάμερες στα σπίτια των παιδιών, στον ιδιωτικό χώρο του σπιτιού μας, η έννοια της ιδιωτικότητας και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων χάνει εντελώς το νόημα της.
Ειδικά για το θέμα αυτό, το οποίο εκτός από τις ηθικές και κοινωνικές διαστάσεις έχει ΚΑΙ νομικές (παραβίαση διατάξεων περί δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τους εκπαιδευτικούς που υλοποιούν τη σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση η Δ.Ο.Ε. αναφέρει :
Συζητήθηκε, επίσης, σε τηλεδιάσκεψη της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων με το Προεδρείο και τη νομική σύμβουλο της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας το πρόβλημα που δημιουργεί η σύνδεση της υλοποίησης της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με την υπό έκδοση Υπουργική Απόφαση στη διάσταση, του αν ενέχει νομικούς κινδύνους για τους εκπαιδευτικούς που την πραγματοποιούν.
Από την πλευρά της Αρχής δηλώθηκε ότι «τα ζητήματα αυτά αποτελούν αντικείμενο μελέτης και επεξεργασίας για όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης καθώς και ότι μέχρι και την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης, οι εκπαιδευτικοί που επιλέγουν να υλοποιούν τη σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν μπορεί να θεωρηθούν υπεύθυνοι για παραβιάσεις των διατάξεων περί δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αφού εκτελούν εντολές που δίνονται από το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο εξάλλου είναι και ο υπεύθυνος επεξεργασίας». (Βλέπε https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/321918_ekpaideytikoi-adeiazei-tin-kerameos-i-arhi-prostasias-dedomenon-apaitei-hrono-kai).
ΗΔΗ δηλαδή όλο το οπτικοακουστικό υλικό των μαθημάτων Σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μέσω της πλατφόρμας Cisco Webex, τίθεται στη διάθεση του Υπουργείου Παιδείας προς επεξεργασία χωρίς να είναι ξεκάθαρο το νομικό πλαίσιο για την επεξεργασία τους, μέχρι και την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης για την «διευρυμένη» μορφή Σύγχρονης τηλεκπαίδευσης απευθείας μετάδοσης διδασκαλίας μαθήματος σε πραγματικό χρόνο, (live streaming),), η οποία θα πραγματοποιείται μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας Webex Meetings της εταιρίας Cisco Hellas, γι’ αυτό η Δ.Ο.Ε. αναφέρει «Από την πλευρά της Αρχής Προστασίας δηλώθηκε ότι «τα ζητήματα αυτά αποτελούν αντικείμενο μελέτης και επεξεργασίας για όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης»… .
Τα είδη των δεδομένων που μπορούν να συλλεχθούν ειδικά από τους μαθητές περιλαμβάνουν προσωπικά δεδομένα «απλά» και ευαίσθητα, ενδεικτικά όπως αναγνωρίσιμα στοιχεία ταυτότητας, βιομετρικά δεδομένα, την ακαδημαϊκή πρόοδο τους, συμπεριφορικές, πειθαρχικές είτε και ιατρικές πληροφορίες, το ιστορικό περιήγησης στο Web, τη γεωγραφική θέση των σπουδαστών από τις Διευθύνσεις IP που χρησιμοποιούνται από μαθητές αλλά και τις δραστηριότητες στην διαδικτυακή τάξη.
Φυσικά αντίστοιχα προς τα παραπάνω είδη δεδομένων συλλέγονται και για τους μετέχοντες τόσο στην Ασύγχρονη όσο και στην Σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση εκπαιδευτικούς που θα μπορούν ν’ αξιοποιηθούν στο μέλλον και για την αξιολόγηση τους,
β) Και σε συνέχεια, μετά την ευρεία αποδοχή χρήσης της προαναφερθείσας από εκπαιδευτικούς και μαθητές όλων τω βαθμίδων, (σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου), την «διευρυμένη» μορφή Σύγχρονης τηλεκπαίδευσης απευθείας μετάδοσης διδασκαλίας μαθήματος σε πραγματικό χρόνο, (live streaming), από εκπαιδευτικό με τη χρήση κατάλληλων μέσων τεχνολογίας σε μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οι οποίοι δε δύνανται να παρακολουθήσουν τη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία είτε λόγω αναστολής λειτουργίας της οικείας εκπαιδευτικής δομής είτε για άλλο λόγο που ανάγεται σε έκτακτο ή απρόβλεπτο γεγονός κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης.
Και βέβαια, με την «διευρυμένη» μορφή Σύγχρονης τηλεκπαίδευσης απευθείας μετάδοσης διδασκαλίας μαθήματος σε πραγματικό χρόνο, (live streaming) από τη σχολική τάξη υπάρχουν αντίστοιχα θέματα σχετικά με τους όποιους κινδύνους ενέχει ως προς τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων και των δικαιωμάτων και των προστατευόμενων έννομων συμφερόντων των εμπλεκομένων εκπαιδευτικών αλλά και των ανήλικων μαθητών.
Αλλά σ’ αυτά θα αναφερθούμε εκτενέστερα παρακάτω.
2. Στην ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ επισημαίνεται ότι η δυνατότητα παροχής Σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ από την παροχή Ασύγχρονης εκπαίδευσης η οποία χρησιμοποιείται ήδη στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση κατά τρόπο Ενισχυτικό, Συμπληρωματικό ή ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ της δια ζώσης διδασκαλίας. Αυτό προκύπτει ξεκάθαρα από την Αιτιολογική Έκθεση όπου αναφέρεται επί λέξη :
«Επισημαίνεται ότι η δυνατότητα παροχής σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, διακρίνεται από την παροχή ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (δηλαδή, διδασκαλίας κατά την οποία ο μαθητής συνεργάζεται με τον/την εκπαιδευτικό σε διαφορετικό ή / και δεύτερο χρόνο από τη διαδικασία παράδοσης του μαθήματος ή δημιουργίας υλικού από τον / την εκπαιδευτικό, με την πρόσβαση σε μαθησιακό και εκπαιδευτικό υλικό μέσω διαδικτύου σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες ή πλατφόρμες που παρέχει το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ή η οικεία δομή/φορέας εκπαίδευσης) η οποία και χρησιμοποιείται ήδη στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση κατά τρόπο ενισχυτικό, συμπληρωματικό ή παράλληλο της δια ζώσης διδασκαλίας».
3. Επίσης από τη μελέτη της ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ και της ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ προκύπτει ότι,
για πρώτη φορά επιχειρείται ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ εξίσωση με έμμεσο τρόπο της ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ εξ αποστάσεως εκπαίδευση με την ΔΙΑ ΖΩΣΗΣ διδασκαλία παρά τις πολλαπλές διαστάσεις της τελευταίας που στερείται η πρώτη.
1. Στην παράγραφο 1 της ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ αναφέρεται :«Είναι δυνατή η, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευση με χρήση μέσων τεχνολογίας σε μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που δεν δύναται να παρακολουθήσουν δια ζώσης την εκπαιδευτική διαδικασία είτε λόγω καθολικής ή μερικής αναστολής ή απαγόρευσης λειτουργίας εκπαιδευτικής δομής είτε για άλλο λόγο που ανάγεται σε έκτακτο ή απρόβλεπτο γεγονός.»
Ενώ στην ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ αναφέρεται χαρακτηριστικά επί λέξει:
«Με τη θέσπιση της δυνατότητας αυτής, αφενός μεν, εξυπηρετείται η συνταγματική επιταγή της προαγωγής της διδασκαλίας και στις ειδικές ως άνω περιστάσεις, καθώς και ο στόχος της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης εν γένει, αφετέρου δε, διασφαλίζεται ότι οι μαθητές δεν θα αποξενώνονται από τη μαθησιακή διαδικασία και το αγαθό της γνώσης, αμβλύνοντας έτσι τις δυσμενείς συνέπειες στη διαπαιδαγώγηση και ανάπτυξη της προσωπικότητας τους λόγω της αναστολής λειτουργίας της οικείας εκπαιδευτικής δομής ή της επέλευσης άλλου λόγου, διακοπτικού ή ανασταλτικού της εκπαιδευτικής διαδικασίας για τους συγκεκριμένους μαθητές».
Τα παραπάνω όμως, (μαθησιακή διαδικασία και μεταλαμπάδευση του αγαθού της γνώσης - διαπαιδαγώγηση και ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών), μπορούν να υλοποιηθούν, όπως είναι γνωστό σε όλους τους εκπαιδευτικούς, ΜΟΝΟ καθ’ ον χρόνο λαμβάνει χώρα η ΔΙΑ ΖΩΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ με ταυτόχρονη ΦΥΣΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ των μαθητών ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ όπου παράλληλα με την μεταφορά γνώσης συντρέχουν η διαπαιδαγώγηση και η κοινωνικοποίηση των τελευταίων.
Όταν παρακολουθεί κάποιος μαθητής το μάθημα μέσω video δεν του δίνεται η δυνατότητα να συμμετέχει ουσιαστικά στις δραστηριότητες διότι το video δεν παρέχει αλληλεπίδραση στο μάθημα, στοιχείο απαραίτητο στην δια ζώσης διδασκαλία.
Μπορεί ποτέ η τηλεκπαίδευση να καλλιεργήσει τη διαδραστική σχέση, μεταξύ των παιδιών και των δασκάλων, να διαμορφώσει το ήθος και το ύφος των μαθητών, κοινωνικοποιημένα άτομα μέσα από την ευγενή άμιλλα, τον υγιή ανταγωνισμό, το διάλογο και τη συνεργασία, όπως η δια ζώσης διδασκαλία και χώρος του σχολείου ;
Η παρακολούθηση ενός μαθήματος μέσα από την κάμερα, αντιβαίνει κάθε δικαίωμα του εκπαιδευτικού και του μαθητή σε ιδιωτικότητα και καθιστά αδύνατη τη διαφύλαξη των προσωπικών τους δεδομένων. Ανά πάσα στιγμή μια κουβέντα ή μια κίνηση μπορεί να δημοσιευτεί και να φτάσει σε χιλιάδες άσχετα μάτια και αυτιά. Η ζωντανή διαδικασία της μάθησης και της εκπαίδευσης παύει να υπάρχει, η εμπιστοσύνη, η αμεσότητα και η επικοινωνία τυποποιούνται όταν οι πρακτικές εκπαιδευτικού και μαθητών παρακολουθούνται από τρίτους.
Η χρήση κάμερας δεν θα εμποδίζει τους μαθητές να εκφραστούν με τους εκπαιδευτικούς όρους και τρόπους που πριν δρούσαν; Είναι εφικτή μια φοβική εκπαιδευτική διαδικασία υπό το κράτος μιας αδιαφάνειας ως προς τα προσωπικά δεδομένα και ως προς την δυσκολία εμπιστοσύνης τήρησης των αρχών που διέπουν την ελευθερία ανάπτυξης της μαθησιακής μεθόδου του κάθε καθηγητή ξεχωριστά;
Από όσα προαναφέρθηκαν, αποδεικνύεται καθαρά ότι η Τροπολογία δεν αφορά μόνο στις «κάμερες στην τάξη».
Με την Αιτιολογική Έκθεση και την Τροπολογία «βαφτίζεται» - νομιμοποιείται ως κανονική εκπαίδευση η εξ αποστάσεως για απροσδιόριστο αριθμό μαθητών ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΑΙ Η ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗ των μέχρι τούδε θέσεων του Υ.ΠΑΙ.Θ. βάση των οποίων τόσο καιρό παραδεχόταν επισήμως και εγγράφως ότι η δια ζώσης διδασκαλία ΔΕΝ μπορεί να αντικατασταθεί από καμιά άλλη διαδικασία. Ενδεικτικά :
α) «20-03-20 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.
«Η εξ αποστάσεως διδασκαλία δεν υποκαθιστά τη δια ζώσης εκπαίδευση, αλλά διατηρεί στενή την επαφή των μαθητών με τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο».
β) «20-03-20 ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΛΥΚΕΙΩΝ ΓΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Στόχος δεν είναι η κάλυψη της διδακτέας ύλης, αλλά η συνέχιση της επαφής των μαθητών με τη μαθησιακή διαδικασία»….
γ) Σε ερώτημα που τέθηκε στην αρμόδια Επιτροπή του Υ.ΠΑΙ.Θ. «Η εξ αποστάσεως διδασκαλία στους μαθητές θα αναπληρώσει τις χαμένες ώρες;» δίδεται η παρακάτω απάντηση :
«Όχι. Η εξ αποστάσεως διδασκαλία δεν υποκαθιστά το μάθημα στην τάξη. Στόχος δεν είναι η κάλυψη της διδακτέας ύλης, αλλά η διατήρηση της επαφής των μαθητών με τη μαθησιακή διαδικασία».
δ) Χαρακτηριστική είναι και η θέση που λαμβάνει το Υ.ΠΑΙ.Θ. με την από 10 – 4 - 2020 Εγκύκλιο με «Θέμα: Υλοποίηση Προγραμμάτων Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και Θέματα Διδασκαλίας» που υπογράφει η Γενική Γραμματέας Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής, κυρία Αναστασία Γκίκα.), «οι εκπαιδευτικοί που υλοποιούν την εξ αποστάσεως διδασκαλία έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν και θέματα πέραν των επαναλήψεων της έως σήμερα διδαχθείσας ύλης, κάνοντας χρήση μεθόδων τόσο σύγχρονης όσο και ασύγχρονης διδασκαλίας.
Ωστόσο, επισημαίνεται ότι οποιεσδήποτε ενότητες καλυφθούν, πέραν της ύλης που έχει καλυφθεί έως την ημερομηνία αναστολής λειτουργίας των σχολικών μονάδων, δεν θεωρείται ύλη που έχει διδαχθεί παρά μόνο εφόσον αυτή παραδοθεί και με δια ζώσης διδασκαλία στην τάξη, όταν επαναλειτουργήσουν τα σχολεία».
Η χρήση της Ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης προσδιορίστηκε ως Ενισχυτική, Συμπληρωματική ή ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ της δια ζώσης διδασκαλίας.
Η Σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση «ήρθε για να μείνει».
Μετά την ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ πρωτοβουλία αναβάθμισης της ως ισότιμης της «δια ζώσης διδασκαλίας», θα μπορεί να συνεχιστεί η χρήση της π.χ. για την διδασκαλία ή για να αντιμετωπιστούν προβλήματα διδασκαλίας σε σχολικές μονάδες σε νησιά και δυσπρόσιτες περιοχές, μέχρι να γίνουν προσλήψεις καθηγητών και δασκάλων, ίσως μάλιστα να καθιερωθεί το τηλεμάθημα σε απροσδιόριστο αριθμό μαθητών με αντικατάσταση των εκπαιδευτικών με «ηλεκτρονικούς καθηγητές».
4. Από το περιεχόμενο αυτών των δύο κειμένων ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ και της ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ – ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ, προκύπτουν νέες παράμετροι σχετικά με τις χρήσεις των παραδιδόμενων μαθημάτων, (μεταδεδομένα - metadata),κατά την εξ αποστάσεως διδασκαλία τα οποία εγγράφονται και διατηρούνται προς επεξεργασία, (με ότι αυτό συνεπάγεται), και μάλιστα ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ.
Στην παράγραφο 2 της ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ αναφέρεται ότι «τα μεταδιδόμενα που τυχόν παράγονται στο ίδιο ως άνω πλαίσιο διατηρούνται για συγκεκριμένο εύλογο χρονικό διάστημα…Η επεξεργασία των εν λόγω μεταδεδομένων επιτρέπεται αποκλειστικά για σκοπούς ερευνητικούς ή στατιστικούς…Υπεύθυνος επεξεργασίας δεδομένων κατά την έννοια του άρθρου 4 του Κανονισμού [ΕΕ] 2016/679 [Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων «ΓΚΠΔ»] είναι :
α) για όλες τις εκπαιδευτικές δομές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και
β) για όλες τις εκπαιδευτικές δομές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας ιδιωτικής εκπαίδευσης το πρόσωπο, φυσικό ή νομικό ή άλλου είδους νομική οντότητα ανεξαρτήτως νομικής προσωπικότητας, στα οποία έχει χορηγηθεί ή άδεια λειτουργίας της αντίστοιχης ιδιωτικής εκπαιδευτικής δομής (δηλαδή ο ιδιοκτήτης).
Δηλαδή όχι μόνο νομιμοποιείται η σύγχρονη εξ αποστάσεως απευθείας μετάδοσης διδασκαλίας μαθήματος σε πραγματικό χρόνο, (live streaming) από τη σχολική τάξη εκπαίδευση ως υποχρεωτική, αλλά δίνεται όλο το οπτικοακουστικό υλικό στη διάθεση των ιδιοκτητών της αντίστοιχης ιδιωτικής εκπαιδευτικής δομής και του Υπουργείου Παιδείας.
Η Τροπολογία αναφέρει ότι τα προσωπικά δεδομένα που επεξεργάζονται είναι μόνο «απλά», αν και η ορολογία απλά, δεν είναι δόκιμη, αλλά σε κάθε περίπτωση πως είναι δυνατόν να θεωρεί μη γενόμενη επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων από την εκπαιδευτική διαδικασία που προκύπτει σε μια σχολική αίθουσα, στην οποία συμμετέχουν ανήλικοι μαθητές και θα μεταδίδεται σε οποιοδήποτε χώρο, δύναται να βρεθούν οι μαθητές που αδυνατούν να παρακολουθήσουν το δια ζώσης μάθημα.
Τα είδη των δεδομένων που μπορούν να συλλεχθούν ειδικά από τους μαθητές περιλαμβάνουν προσωπικά δεδομένα «απλά» και ευαίσθητα, ενδεικτικά όπως αναγνωρίσιμα στοιχεία ταυτότητας, βιομετρικά δεδομένα, την ακαδημαϊκή πρόοδο τους, συμπεριφορικές, πειθαρχικές είτε και ιατρικές πληροφορίες, το ιστορικό περιήγησης στο Web, τη γεωγραφική θέση των σπουδαστών από τις Διευθύνσεις IP που χρησιμοποιούνται από μαθητές αλλά και τις δραστηριότητες στην διαδικτυακή τάξη. Σε σχολεία μάλιστα που υπάρχουν μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και είτε ιδιαιτερότητες δεν μπορούμε να μιλάμε για «απλά» προσωπικά δεδομένα και ο κίνδυνος να γίνουν είναι ορατές σε όλους αυτές οι ιδιαιτερότητες, οι συμπεριφορές, η πρόοδος, είτε και η εν γένει συμπεριφορά των μαθητών είναι απολύτως ορατός.
ΣΗΜΕΙΩΝΕΤΑΙ και πάλι ότι ΗΔΗ όλο το οπτικοακουστικό υλικό των μαθημάτων Σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μέσω της πλατφόρμας Cisco Webex, τίθεται στη διάθεση του Υπουργείου Παιδείας.
Λαμβανομένων υπόψη όλων όσων προαναφέρθηκαν τίθεται το ερώτημα :
Με ποιο τρόπο εξασφαλίζεται η μη αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων για εκπαιδευτικούς και μαθητές είτε η αξιολόγησή τους στο μέλλον; Τηρούνται όλες οι αρχές που διέπουν τα προσωπικά δεδομένα;
Ειδικότερα σχετικά με την τροπολογία 2967/8-5-2020 και αφορά την παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και την ταυτόχρονη διδασκαλία σε μαθητές που συμμετέχουν στο μάθημα με φυσική παρουσία και σε άλλους οι οποίοι συμμετέχουν εξ αποστάσεως η Δ.Ο.Ε.
δημοσιοποίησε
«Γνωμοδοτικό σημείωμα της νομικής συμβούλου της σχετικά με την τροπολογία 2967/8-5-2020 που συμπεριλήφθηκε στο Νομοσχέδιο «Βελτίωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας, τροποποίηση διατάξεων των νόμων 4636/2019 (Α΄ 169), 4375/2016 (Α΄ 51), 4251/2014 (Α΄ 80) και άλλες διατάξεις» και αφορά την παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και την ταυτόχρονη διδασκαλία σε μαθητές που συμμετέχουν στο μάθημα με φυσική παρουσία και σε άλλους οι οποίοι συμμετέχουν εξ αποστάσεως».
ΤΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ στην παρακάτω υπερσύνδεση:
ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΟΝΤΑΙ 5 ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ :
1. Για την εφαρμογή των προβλεπομένων στην τροπολογία [ 296/7/8.5.2020] , που συμπεριελήφθη στο Νομοσχέδιο «Βελτίωση της μεταναστευτικής νομοθεσίας,προβλέφθηκε η παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, (εκτός αυτής που παρέχεται μέσω της πλατφόρμας Cisco Webex ), ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ απευθείας μετάδοσης διδασκαλίας μαθήματος σε πραγματικό χρόνο, (live streaming), από εκπαιδευτικό σε μαθητές που συμμετέχουν στο μάθημα με φυσική παρουσία και σε άλλους οι οποίοι συμμετέχουν εξ αποστάσεως,
προκύπτουν αρχικά οι εξής παράμετροι, που πρέπει να ληφθούν υπόψη:
1] Η διάταξη αποτελεί το γενικό πλαίσιο, το οποίο για πρώτη φορά επιτρέπει την παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Η εν λόγω διάταξη, ωστόσο, εξαρτά την εφαρμογή της από την έκδοση Υπουργικής Αποφάσεως, η οποία και θα ρυθμίσει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσει η εν λόγω διαδικασία να εφαρμοστεί. Τούτο συνεπάγεται, κατά λογική συνέπεια, ότι μόνον μετά την εξειδίκευση της ως άνω νομοθετικής ρύθμισης δια της προβλεπόμενης υπουργικής απόφασης θα καταστεί νόμιμη η παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαιδεύσεως, αφού σε αυτή θα προσδιορισθούν το πρώτον επακριβώς
α) ο τρόπος και τα μέσα τεχνολογίας, που χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στις περιστάσεις αυτές,
β) ο τρόπος συμμετοχής των εκπαιδευτικών και των μαθητών σε αυτήν,
γ) οι όροι και οι προϋποθέσεις διενέργειας της διαδικασίας,
δ) τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα που εφαρμόζονται για τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των συμμετεχόντων, που είναι απαραίτητα για την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας, ώστε η ρύθμιση να είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ.
Μέχρι τότε η διάταξη του ως άνω άρθρου παραμένει ατελής και ΔΕΝ μπορεί να εφαρμοσθεί.
2. Η έκδοση Υπουργικής Αποφάσεως, η οποία θα ρυθμίσει την διαδικασία και συνεπεία αυτού θα ενεργοποιήσει τη διάταξη, προϋποθέτει την προηγούμενη διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου, σχετικά με την προστασία δεδομένων [ΕΑΠΔ] σύμφωνα με τα άρθρα:
35 παρ. 1 του ΓΚΠΔ και
65 του ν. 4624/2019 [Α 137].
3. Η ίδια η διάταξη της παρ. 3 της σχετικής Τροπολογίας του Υπουργείου αναφέρει επί λέξη και ως εκ τούτου το ίδιο το Υπουργείο αποδέχεται, «ότι για την εκτέλεση της σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης απαιτείται η διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου, ΚΑΙ ότι η υιοθετηθείσα ρύθμιση «ενδέχεται να δημιουργήσει σημαντικό κίνδυνο για τα προστατευόμενα έννομα συμφέροντα των ενδιαφερομένων λόγω της φύσης, του πεδίου εφαρμογής, των συνθηκών και των σκοπών της επεξεργασίας».
4.Συνεπεία των ανωτέρω, ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ με την σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, εξαιτίας, του ομολογούμενου εκ μέρους του ιδίου του Υπουργείου σημαντικού κινδύνου, που αυτή ενέχει για τα δικαιώματα και τα προστατευόμενα έννομα συμφέροντα των ενδιαφερομένων εκπαιδευτικών αλλά και ανήλικων μαθητών, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να λάβει χώρα χωρίς να προηγηθεί η μελέτη εκτίμησης αντικτύπου και η αναγκαία διαβούλευση με τους εκπροσώπους των ενδιαφερόμενων μερών.
5. ΜΟΝΟ ΜΕΤΑ την έκδοση της ως άνω Υπουργικής Απόφασης, θα μπορούν να ασκηθούν όλες οι ενδεδειγμένες προσφυγές και ενέργειες, όπως προσφυγή στην Αρχή Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων καθώς και προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά και όλες οι ενδεδειγμένες συνδικαλιστικές ενέργειες.
Επί του θέματος που προέκυψε σχετικά με την επίμαχη Τροπολογία και το σύννομο της με τα προβλεπόμενα για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων, πραγματοποιήθηκαν σήμερα 12 Μαΐου 2020 τηλεδιασκέψεις του Προέδρου της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων με τη ΔΟΕ, την ΟΛΜΕ και τον ΠΑΣΑΔ.
Ακολούθησαν μετά τις τηλεδιασκέψεις οι παρακάτω ανακοινώσεις :
Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων: Απαραίτητη η διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου για τη ζωντανή μετάδοση μαθημάτων
Πραγματοποίηση τηλεδιασκέψεων του προέδρου της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων με τη ΔΟΕ, την ΟΛΜΕ και τον ΠΑΣΑΔ
Ο Πρόεδρος καθώς και μέλη της Αρχής πραγματοποίησαν σήμερα τηλεδιασκέψεις με το Προεδρείο και τη νομική σύμβουλο της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας, με μέλη του Δ.Σ. της ΟΛΜΕ και εκπροσώπους του Πανελλήνιου Συλλόγου Αναπληρωτών Δασκάλων, μετά από σχετικά αιτήματά τους.
Με αφορμή την πραγματοποίηση των εν λόγω τηλεδιασκέψεων, η Αρχή παρατηρεί επί του θέματος της πρόσφατης νομοθετικής διάταξης του Υπουργείου Παιδείας τα εξής:
Με πρόσφατη νομοθετική διάταξη προβλέπεται, στην ειδική περίπτωση επιδημικών νόσων, η ταυτόχρονη διδασκαλία σε μαθητές με φυσική παρουσία και σε άλλους μαθητές με τη μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ο σκοπός της συγκεκριμένης επεξεργασίας που συνίσταται στην παροχή εκπαίδευσης είναι κατ’ αρχήν νόμιμος και μπορεί να αποτελέσει, υπό προϋποθέσεις, τη βάση για τη σύννομη επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων των διδασκόντων και των μαθητών στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης….
Συνάντηση του Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. με τον Πρόεδρο και μέλη της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
ΠΑΣΑΔ: Δεν υπάρχει σύμφωνη γνώμη για καμία ενέργεια που πηγάζει από την τροπολογία Κεραμέως
Εκπαιδευτικοί: «Αδειάζει» την Κεραμέως η Αρχή Προστασίας Δεδομένων - Απαιτεί χρόνο και διαβούλευση η online μετάδοση των μαθημάτων
Υπ. Παιδείας: Νόμιμος ο σκοπός της διάταξης για τη σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση